Vijf signalen dat je bedrijf financieel in de gevarenzone zit

De kassa rinkelt niet meer zoals vroeger. Rekeningen stapelen zich op. Je voelt het aan je water: iets zit scheef. Maar wat? Veel ondernemers hebben een zesde zintuig voor de gezondheid van hun zaak, maar durven die buikgevoelens niet altijd serieus nemen. Tot het te laat is. Een bedrijf komt zelden van de ene op de andere dag in een crisis. Het sluipt binnen als een muis in de voorraadkast: stilletjes, maar met desastreuze gevolgen als je het negeert.

Dit artikel bespreekt vijf alarmsignalen die erop wijzen dat je bedrijf zich in de financiële gevarenzone bevindt. Ze komen vaker voor dan je denkt, en ze komen in allerlei gedaantes. Soms subtiel, soms schreeuwerig. Maar als je ze opmerkt en tijdig aanpakt, kan je vaak erger voorkomen. En geloof me, dat maakt het verschil tussen krabben aan het oppervlak of spartelen in het moeras.

Je hebt structureel onvoldoende cashflow om je rekeningen te betalen

We beginnen bij de basis: de cashflow. Geld moet rollen, zeggen ze, maar als het geld vooral van je rekening rolt en nauwelijks binnenkomt, dan is het tijd om de alarmbel te luiden. Je kan maandenlang een mooie omzet draaien, en toch je leveranciers niet kunnen betalen. Hoe dat kan? Omdat omzet geen cash is. De inkomsten die je denkt te hebben, zijn misschien nog niet geïnd. Of erger: ze zitten vast in onbetaalde facturen.

Een chronisch gebrek aan liquide middelen is als een lekkende benzinetank op een lange rit. Je komt misschien nog vooruit, maar je weet dat je op een bepaald moment stilvalt. Dit uit zich in zaken zoals uitstelgedrag bij betalingen, het negeren van herinneringen of het voortdurend vragen om betalingsuitstel aan je leveranciers. Dat werkt misschien even, maar op lange termijn ondergraaft het je betrouwbaarheid. En klanten voelen dat aan.

Als je merkt dat je elke maand moet schrapen om lonen, sociale bijdragen of de btw op tijd te kunnen betalen, zit je in de gevarenzone. Het wordt dan dringend tijd om een strakke cashflowplanning op te stellen en te bekijken waar het spaak loopt. En ja, dat betekent soms oncomfortabele beslissingen nemen: een verlieslatend product schrappen, de huur heronderhandelen of je facturatieproces versnellen. Maar liever nu pijnlijk bijsturen dan straks noodgedwongen afbouwen.

Je haalt structureel te lage winstmarges

Een gezonde omzet is één ding, maar wat hou je over onder de streep? Sommige ondernemers focussen zo hard op verkopen dat ze vergeten winst te maken. Herken je jezelf in de uitspraak “Ik werk me kapot, maar ik verdien er niets aan”? Dan is de kans groot dat je winstmarges te laag zijn. En dat is nefast voor je financiële veerkracht.

Structureel lage marges zorgen ervoor dat je bij de minste tegenwind (een stijgende kost, een dip in de vraag, een klant die niet betaalt) onmiddellijk in de problemen komt. Het is alsof je balanceert op een koord zonder vangnet. Eén misstap, en je dondert naar beneden.

De oorzaak kan zitten in te goedkope prijszetting, inefficiënte processen, overcapaciteit of te hoge vaste kosten. Vaak is het een combinatie van factoren. Een veelgemaakte fout is om mee te gaan in een prijzenslag met concurrenten. Maar zoals een oude rot in de sector ooit tegen me zei: “Je kan beter een paar klanten verliezen dan jezelf kapot werken voor klanten die niet willen betalen wat je waard bent.” Hij had gelijk.

Zorg ervoor dat je minimumprijzen kent – en bewaak die als een leeuwin haar welp. Als een klant onderhandelt, weet dan op voorhand waar je grens ligt. En wees niet bang om ‘nee’ te zeggen tegen een onrendabele deal. Want wie structureel verkoopt met verlies, koopt zijn eigen faillissement in stukjes en beetjes. 💸

Je groeit, maar toch voel je geen vooruitgang

Dit is een verraderlijke. Je bedrijf groeit. Meer klanten, meer personeel, meer omzet. En toch… zit je voortdurend met stress, schiet je kaspositie tekort, en voelt het alsof je in een tredmolen zit. Groei kan bedrieglijk zijn: het maskeert vaak structurele problemen. Denk aan een huis dat groter wordt gebouwd op een wankele fundering. Vroeg of laat zakt het in elkaar.

Groeien zonder duidelijke strategie, zonder buffer en zonder rendabele structuur leidt tot overbelasting. Je trekt misschien klanten aan die niet bij je passen, of je werft personeel aan dat je eigenlijk niet kan betalen. Je werkt meer, maar je houdt er minder aan over. En terwijl je denkt dat het goed gaat omdat je cijfers stijgen, verslechtert je onderliggende gezondheid.

Een belangrijke indicator hier is de verhouding tussen je omzetgroei en je nettowinst. Als je omzet jaarlijks met 20% stijgt, maar je nettowinst blijft gelijk of daalt zelfs, dan moet je goed kijken naar je structuur. Is je backoffice opgewassen tegen de groei? Automatiseer je voldoende? Zijn je processen schaalbaar of veroorzaken ze chaos bij elke uitbreiding?

Groei mag nooit ten koste gaan van controle. Of zoals een oud boekhoudster me ooit waarschuwde: “Verlies je hoofd niet omdat je cijfers groter worden. Het zijn nog altijd maar getallen.” Ze had een punt. 📊

Je moet voortdurend lenen om de boel draaiende te houden

Een bedrijf dat af en toe een investering financiert met een lening: prima. Maar als je leningen nodig hebt om je dagelijkse werking te financieren, dan is er iets grondig mis. Werkkapitaal financieren via kredietlijnen of leningen is als je boodschappen betalen met een persoonlijke lening: het lijkt een oplossing, maar je creëert een vicieuze cirkel.

Elke maand dat je moet lenen om vaste kosten te dekken, vergroot je schuldgraad. En die schulden moeten op een dag afbetaald worden – vaak met interest. Als die dag nadert, en je hebt nog steeds geen structurele verbetering doorgevoerd, kan het snel gaan. Bankiers, leveranciers en zelfs klanten merken financiële instabiliteit op en verliezen vertrouwen. Je komt op een glijbaan terecht waar afremmen nog moeilijk wordt.

Een alarmbel moet rinkelen wanneer je kredietlimieten stelselmatig opgebruikt zijn, wanneer je meerdere keren per jaar tijdelijke overbruggingskredieten aanvraagt, of wanneer je je privévermogen moet aanspreken om tekorten op te vangen. Ik ken ondernemers die hun spaargeld opbrandden aan een zaak die al lang niet meer levensvatbaar was. Hun fout? Ze zagen lenen als een manier om ‘tijd te kopen’, maar vergaten dat tijd zonder plan gewoon uitstel van executie is.

Je loopt achter op je boekhouding en administratie

Dit lijkt misschien niet direct financieel, maar niets is minder waar. Een ondernemer die zijn administratie verwaarloost, vliegt blind. Geen up-to-date zicht op je cijfers betekent dat je beslissingen neemt zonder kompas. En dat is gevaarlijk. Je merkt niet dat je marges verslechteren, dat je vaste kosten stijgen of dat klanten trager betalen. Je hebt geen zicht op je werkelijke cashpositie of winstgevendheid.

Wanneer je boekhouding altijd ‘nog ingehaald moet worden’, wanneer je btw-aangiftes op het nippertje gebeuren of wanneer je je eigen loon niet correct kunt inschatten, dan leef je in een waas. En in die waas sluipen de fouten binnen. Fouten die je duur komen te staan. Zoals een niet-betaalde btw-boete. Of een vergeten klantenfactuur. Of een achterstallige RSZ-betaling met zware sanctie.

Een gezond bedrijf heeft regelmatige financiële check-ins. Maandelijks is geen overbodige luxe. De technologie is er: boekhoudpakketten die linken met je bank, dashboards die in real-time inzicht geven, rapporten die je helpen anticiperen in plaats van reageren. Het gaat hier niet om ‘cijfertjes invullen’, maar om grip krijgen op je realiteit. 📈

En mocht je zelf weinig kaas gegeten hebben van boekhouding? Zoek dan een boekhouder die meer doet dan cijfers invullen. Eentje die kritisch met je meedenkt. Die je uitdaagt, vragen stelt, en op tijd zegt: “Hier moet je wat aan doen.” Zulke mensen zijn goud waard – ook als hun factuur even slikken is.